“Öteki” Modernleşme İstanbul’da Gündelik Hayat, Toplumsal Cinsiyet ve Marjinalitenin Sınırları (1830-1930)
Tanıtım Bülteni
Cem Doğan bu çalışmasında bizi Osmanlı modernleşmesinin cinsiyetini sorgulamaya davet ediyor. Yazar, Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla ivmelenen modernleşme düşüncesinin yalnızca bürokrasi ya da askeri alanla sınırlı kalmadığını, değişim düşüncesinin bizatihi kendisinin de hem kendi içinde bir başkalaşım geçirdiğini hem de toplumun tüm katmanlarına ama bilhassa da küçük burjuva hayatlara şu ya da bu şekilde yön verdiğini öne sürüyor. Toplumsal cinsiyet rollerinin de bu süreçten nasibini aldığının, mekân(lar)ın ve edebî imgelemin yapısal açıdan yeniden kurgulandığının altını çizen yazar, toplumsal kimliklerin ters yüz edilmesinden duyulan endişenin yarattığı tehlikeye de bir bakış atmayı öneriyor. Son tahlilde, yazar, ulaşımdan modaya, romanlardan müstehcen edebiyatın başlıca numunelerine varana kadar bir dizi izlek üzerinde iz sürerek “modernleşme” denilen o girift ve başı sonu muğlak mağaranın derinliklerine doğru sorgulayıcı bir yolculuğa çıkmayı teklif ediyor…
Kitabın giriş kısmını okuyorum. Öncelikle yazar, entelektüel özentisi bir dil kullanmaya, dolayısıyla entelektüel seviyesi yüksek bir yazar görüntüsü vermeye çalışıyor. İncir çekirdeğini doldurmayacak argümanıyla, son 30-40 yılda artık iyice kanıksamış olduğumuz restorasyoncu bir siyasal konumun klişelerini yineleyip duruyor. Bir paragrafta sade bir dille anlatılabilecek meramını, bir kısmı manasız, süslü ifadelerle uzattıkça uzatıyor. Sonuçta, belki istemeden muhafazkâr bir siyasal konumu yeniden ihya ediyor. Her devrimci hamle kaçınılmaz olarak geçmişten kopuştur. Bu kopuşu hazırlayan ve sağlayan şartlar geçmişin içindedir elbette. Her devrimci hamle geçmişin inkarıdır. Devamlılıkta bir kırılmadır. Bundan dolayı devrimci siyasal tavrı kınamak muhafazkarlığa kapı açar. Restorasyoncu anlayış tam da budur. Cumhuriyet Tanzimatla başlayan hareketin siyasal zirvesidir. Ancak ona indiregenemez.
Kitap Yorumları - (1 Yorum)
Kitabın giriş kısmını okuyorum. Öncelikle yazar, entelektüel özentisi bir dil kullanmaya, dolayısıyla entelektüel seviyesi yüksek bir yazar görüntüsü vermeye çalışıyor. İncir çekirdeğini doldurmayacak argümanıyla, son 30-40 yılda artık iyice kanıksamış olduğumuz restorasyoncu bir siyasal konumun klişelerini yineleyip duruyor. Bir paragrafta sade bir dille anlatılabilecek meramını, bir kısmı manasız, süslü ifadelerle uzattıkça uzatıyor. Sonuçta, belki istemeden muhafazkâr bir siyasal konumu yeniden ihya ediyor. Her devrimci hamle kaçınılmaz olarak geçmişten kopuştur. Bu kopuşu hazırlayan ve sağlayan şartlar geçmişin içindedir elbette. Her devrimci hamle geçmişin inkarıdır. Devamlılıkta bir kırılmadır. Bundan dolayı devrimci siyasal tavrı kınamak muhafazkarlığa kapı açar. Restorasyoncu anlayış tam da budur. Cumhuriyet Tanzimatla başlayan hareketin siyasal zirvesidir. Ancak ona indiregenemez.