Bir Amerikan Misyonerinin Merzifon Amerikan Koleji Hatıraları
çevirmen: Cem Tarık Yüksel
Dil: TÜRKÇE
Sayfa Sayısı: 346
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: 3. Hm. Kağıt
Boyut: 13.5 x 19.5 cm
Tanıtım Bülteni
Amerikan misyonerlerinin Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk senelerindeki faaliyetlerinin, yakın tarihimizde eğitim, kültür ve politikada büyük etkileri olduğu ve günümüze kadar gelen izler bıraktıkları tartışılamaz ve inkar edilemez bir gerçektir.Bu izlerin kalıcı olmasını ve günümüze kadar gelmesini sağlayan etkenler, misyonların sahip oldukları eğitim kurumlarıdır. Misyonların, İmparatorlukta çalışmaya başladıkları ilk dönemler olan 1830'lar itibarı ile yaptıkları dini faaliyetler ve propaganda çalışmaları, kuvvetli akaide sahip müslümanlar ve yahudiler üzerinde etki yapmamış, sadece ortodox hristiyanlar üzerinde başarı sağlamıştır. Osmanlı'nın son döneminde, özellikle Tanzimat Fermanı ile birlikte azınlıklarla ilgili olarak ortaya çıkan idari boşluğu, Amerikan misyonerleri iyi değerlendirmişlerdir. 1860'lardan sonra ABD'nin politikaları ile paralellik arzeden faaliyetlerde bulunan misyonlar, kendi menfaatlerini de kollamışlardır....(Giriş'ten)
Misyoner George E. White ın tanıklığı çok önemli. Merzifon Amerikan Koleji genellikle gayri müslimlere hitap etsede Türkiye eğitim tarihinde önemli bir yeri vardır. Bu kitabın ingilizce orjinalinin bir kısmını internette okumuştum. Buna rağmen Türkçesi çıkar çıkmaz hemen aldım. Türkler hakkındaki bazı önyargılı ifadeleri dip not olarak çevirmen tarafından yorumlanmış. Pek güzel olmuş. Misyonerlik tarihine ilgi duyanlar muhakkak okumalı. En temel eserdir.
Kitabın belirli bir dönemdeki misyoner faaliyetlerine ışık tutması bakımından elbette önemi var. Ancak kitabın bir misyoner tarafından yazıldığı da unutulmamalıdır. Çünkü yazar istediği kadar objektif olduğunun mesajını vermeye çalışsa da bir Hıristiyan din adamı zihniyeti eserinin tamamında mevcuttur. Mesela okulun öğretmenlerinden Tomayan ve Kayayan diğer birçok kaynakta orta Anadolu’daki isyanların başlatılmasında önemli rolleri olduğu işaret edilmesine rağmen White bu konulara habersiz gibi hatıralarını kaleme almıştır. Hatta bu hocalardan saygıdeğer “muhterem” kişiler olarak bahsetmektedir. Buna benzer daha birçok görmezden geldiği konular vardır.Yazarın hatıralarında genel yaşayışla ilgili görüşlerinin yanında Türk dili ile ilgili şu görüşü de enteresandır: “Türkçe grameri, çalıştığım dillere göre şaşırtıcı şekilde düzenliydi. Bu dili öğrenmekten zevk aldım ve kendi dilim gibi hissettim”.Kitabın anlatımının akıcı olması okuyucuyu sıkmamakta ve okumayı zevkli hale getirdiği söylenebilir.White’ın “Bir Amerikan Misyonerinin Merzifon Amerikan Koleji Hatıraları” adındaki eseri diğer benzeri kaynaklar da dikkate alınarak okunursa faydalanabilecek bir eserdir.
Bir misyonerin hatıralarından belki Türkiye de Müslüman halkın zararına yaptığı işleri anlatması beklenebilir.Oysa bu kitapta yapılan şey Merzifon’da kurulan misyoner okulunun faaliyetlerine devam niteliğinde. Misyoner yazar anılarında da işne ddevam ediyor. Gerçİ kitabın başında çevirenin yaptığı 100 sayfalık bilgilendirme notları var ama okuyanın sağlam kaynakları yanına almadan okumasını tehlikeli görüyorum
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
iki kitap olarak düşünün oldukça iyi kotarılmış.
Misyoner George E. White ın tanıklığı çok önemli. Merzifon Amerikan Koleji genellikle gayri müslimlere hitap etsede Türkiye eğitim tarihinde önemli bir yeri vardır. Bu kitabın ingilizce orjinalinin bir kısmını internette okumuştum. Buna rağmen Türkçesi çıkar çıkmaz hemen aldım. Türkler hakkındaki bazı önyargılı ifadeleri dip not olarak çevirmen tarafından yorumlanmış. Pek güzel olmuş. Misyonerlik tarihine ilgi duyanlar muhakkak okumalı. En temel eserdir.
Türkiye’deki misyonerlik faaliyetlerinin başlangıcı ve bazı okulların kökeni hakkında çok iyi bilgi verilmiş.
Kitabın belirli bir dönemdeki misyoner faaliyetlerine ışık tutması bakımından elbette önemi var. Ancak kitabın bir misyoner tarafından yazıldığı da unutulmamalıdır. Çünkü yazar istediği kadar objektif olduğunun mesajını vermeye çalışsa da bir Hıristiyan din adamı zihniyeti eserinin tamamında mevcuttur. Mesela okulun öğretmenlerinden Tomayan ve Kayayan diğer birçok kaynakta orta Anadolu’daki isyanların başlatılmasında önemli rolleri olduğu işaret edilmesine rağmen White bu konulara habersiz gibi hatıralarını kaleme almıştır. Hatta bu hocalardan saygıdeğer “muhterem” kişiler olarak bahsetmektedir. Buna benzer daha birçok görmezden geldiği konular vardır.Yazarın hatıralarında genel yaşayışla ilgili görüşlerinin yanında Türk dili ile ilgili şu görüşü de enteresandır: “Türkçe grameri, çalıştığım dillere göre şaşırtıcı şekilde düzenliydi. Bu dili öğrenmekten zevk aldım ve kendi dilim gibi hissettim”.Kitabın anlatımının akıcı olması okuyucuyu sıkmamakta ve okumayı zevkli hale getirdiği söylenebilir.White’ın “Bir Amerikan Misyonerinin Merzifon Amerikan Koleji Hatıraları” adındaki eseri diğer benzeri kaynaklar da dikkate alınarak okunursa faydalanabilecek bir eserdir.
Bir misyonerin hatıralarından belki Türkiye de Müslüman halkın zararına yaptığı işleri anlatması beklenebilir.Oysa bu kitapta yapılan şey Merzifon’da kurulan misyoner okulunun faaliyetlerine devam niteliğinde. Misyoner yazar anılarında da işne ddevam ediyor. Gerçİ kitabın başında çevirenin yaptığı 100 sayfalık bilgilendirme notları var ama okuyanın sağlam kaynakları yanına almadan okumasını tehlikeli görüyorum