Câhiz bu kitabında Abbâsî döneminin toplumsal yapısı, zenginliğin ya da fakirliğin psikolojisi vb konuları ele alıp değerlendiriyor. Kitabı renkli kılan özelliklerinden biri de dönemin ünlü şarkıcılarından saray yazarlarına dek birçok konuyu ele almasıdır. Onun toplumsal olaylarda neden-sonuç ilişkisine verdiği önem, İbn Haldûn’un öncüllerinden biri olduğu tezini destekliyor. Şöyle diyor yazar: "Birtakım sonuçlara yol açan durumları iyi araştır. Bu durumlar, ortaya çıkacak sonucu ta başından içermektedir. Bil ki, ne zaman bunlardan ilki gerçekleşecek olursa, sonra gelenin ortaya çıkması zorunlu hale gelir. Sevimsiz sonuçlara yol açan öncüllerden uzak dur, sonucu esenlik olan durumları yaygınlaştırmaya ve yerleştirmeye çalış." Bin yıl önce aklı ön plana çıkaran bir aydının muhalif düşüncelere karşı verdiği mücadele...CâhizKlasik Arap edebiyatının zirvesindeki dev... Abbasî döneminde yaşamış olan bu büyük zekâ, İslâm akılcılığının beşiği olan Basra´da doğmuştur. Cimriliği analiz ederek toplumdaki çeşitli sınıftan cimrileri hicvettiği Cimriler Kitabı, onun en tanınmış, Doğu´da ve Batı´da üzerinde en çok konuşulmuş eserlerindendir. Bu eserinde Câhiz, cimriliğin yanında savurganlığı da irdelemiş ve cimrilikle tutumluluk arasındaki ince çizgiye ışık tutmuştur.
Cahiz sadece arap edebiyatının değil dünya edebiyatının öncüllerinden. Kendisi mutezile mezhebine mensup itikatta aklı ön plana alan birisi ama tahlillerine günümüzde dahi katılmamak imkansız. Teknolojinin insan ilişkilerini bu kadar soyutlamadığı kadim zamanlarda, Cahiz gibi bir şahsiyetin düşüncelerine katılmamak ne kadar büyük aymazlık olur. İnsanların mal hırsı, cariyelerin oyunları, dostluk ve düşmanlık üzerine düşünceler, hele bir bölüm var ki kitapta sır tutmak ve lisanı korumak üzere (ketman – ı esrar ve hıfz -ıl lisan) işte sadece o bölüm bile çok şeyler katıyor insana. Cahiz’in daha önce okuduğum Cimriler Kitabı (Kitab – ül Buhla) bile bu kadar keyif vermemişti bana. Netice – i Meram Hülasa – i Kelam, kitap hakkında yapabileceğim tek eleştiri şudur. Bence yayınevi Cahiz’in küçük risalelerini topladığı bu güzel esere daha güzel bir isim versin. Ama şu anki ismi gerçekten çok anlamsız ve kitabın esas içeriği ile tam tamına uyuşmuyor. (sözgelimi Risaleler olabilir). Teşekkürler.
9. yy. Arap edebiyatının güçlü isimlerinden Cahız’ın birbirinden güzel denemeleri yer alıyor. Bu denemeler aynı zamanda döneminin yaşam biçimine, insanların eğilimlerine, toplumsal hayata ışık tutuyor. Denemeler kısa öykülerle sıkıcılıktan uzaklaştırılıyor. Aynı zamanda Binbir Gece Masallarının yüzyılına ve toplumuna bir yolculuğa çıkarıyor.
Kitap Yorumları - (3 Yorum)
Cahız gibi bir alimden Abbasi dönemine ilişkin sosyolojik tespitler okumak önemli
Cahiz sadece arap edebiyatının değil dünya edebiyatının öncüllerinden. Kendisi mutezile mezhebine mensup itikatta aklı ön plana alan birisi ama tahlillerine günümüzde dahi katılmamak imkansız. Teknolojinin insan ilişkilerini bu kadar soyutlamadığı kadim zamanlarda, Cahiz gibi bir şahsiyetin düşüncelerine katılmamak ne kadar büyük aymazlık olur. İnsanların mal hırsı, cariyelerin oyunları, dostluk ve düşmanlık üzerine düşünceler, hele bir bölüm var ki kitapta sır tutmak ve lisanı korumak üzere (ketman – ı esrar ve hıfz -ıl lisan) işte sadece o bölüm bile çok şeyler katıyor insana. Cahiz’in daha önce okuduğum Cimriler Kitabı (Kitab – ül Buhla) bile bu kadar keyif vermemişti bana. Netice – i Meram Hülasa – i Kelam, kitap hakkında yapabileceğim tek eleştiri şudur. Bence yayınevi Cahiz’in küçük risalelerini topladığı bu güzel esere daha güzel bir isim versin. Ama şu anki ismi gerçekten çok anlamsız ve kitabın esas içeriği ile tam tamına uyuşmuyor. (sözgelimi Risaleler olabilir). Teşekkürler.
9. yy. Arap edebiyatının güçlü isimlerinden Cahız’ın birbirinden güzel denemeleri yer alıyor. Bu denemeler aynı zamanda döneminin yaşam biçimine, insanların eğilimlerine, toplumsal hayata ışık tutuyor. Denemeler kısa öykülerle sıkıcılıktan uzaklaştırılıyor. Aynı zamanda Binbir Gece Masallarının yüzyılına ve toplumuna bir yolculuğa çıkarıyor.